نمی‌دانند باید در این مکان، در این زمان، در این فضا بمانند یا پر بکشند به دنیایی که به واسطه استفاده از اعتیاد به ماده‌ای مخدر -از همان هایی که می‌زنند که چند لحظه روی زمین نباشند و عادت کرده‌اند به بودنش- به فضا پرتاب شوند. پرتابی از نوع نبودن به دنبال هیچ.

یکی از اخباری که این روزها در هیاهوی خبرهای داغ رسانه‌ها کم‌رنگ شده و حتی با وجود اظهارات مقام‌های کشور و برگزاری مناظره تلویزیونی اعتیاد در جامعه مسکوت ماند خبر وجود سی هزار دانش‌‌آموز و ده هزار معلم و مدیر معتاد به مواد مخدر بود که بسیاری را دچار شوک کرد خبری که توسط دین پرست معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر رسانه‌ای شد.

با اینکه از چند سال پیش تاکنون کارشناسان و مسئولانی از ستاد مبارزه با مواد مخدر نسبت به افزایش تعداد دانش‌آموزان معتاد هشدار می‌دهند و مسئولان وزارت آموزش و پرورش همیشه از در انکار درآمده‌اند، اما اینطور که معلوم است، بالاخره آموزش و پرورشی‌ها قبول کرده‌اند که باید بیشتر توجه‌شان را به آسیب‌های اجتماعی که به گفته کارشناسان اجتماعی در مدارس بیداد می‌کنند، معطوف کنند.

جزینی قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر در خصوص میزان استفاده از مواد مخدر در میان دانش‌آموزان گفت‌: میزان مصرف مواد مخدر در میان دانش‌آموزان، ۱ درصد است که ۴/۰ درصد از دانش آموزان شیشه مصرف می‌کنند. که با استناد به وجود ۱۳ میلیون دانش آموز در سطح کشور به این نتیجه می‌رسیم که حدود  ۱۳۰٫۰۰۰ دانش آموز معتاد داریم که شاید برای گنجاندن این تعداد دانش آموز در استادیوم آزادی و تختی هم امکان پذیر هم نباشد.

در سویی دیگر ستاد مبارزه با مواد مخدر بر این باور است که آمارهای واقعی از این تعداد که سازمان مبارزه با مواد مخدر اعلام کرده است بیشتر است.

زنگ های خطر برای خانواده‌ها و مسئولان به صدا در آمده‌اند

طرح شیوع سازی مواد مخدر که تا کنون ۳ بار در مدارس انجام گرفته است ولی همواره آمارهایی که از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر یا ارگان‌های مربوطه ارائه می‌شود مورد انکار وزارت آموزش و پرورش قرار می‌گیرد.

طبق آمار وزارت آموزش و پرورش پیش از ۷۰ درصد از نوجوانان ۱۰ ساله تا ۱۹ ساله در حال تحصیل هستند و اکثر آن‌ها نیمی از زمان خود را در مدارس سپری می‌کنند. دانش‌آموزان در این سن بیشترین تاثیر را از گروه همسالان خود می‌پذیرند. امری که اگر در مدارس با نظارت معلمان و مسئولین مدارس همراه نشود، آثار زیانبار و خطرات جدی را برای جامعه و خانواده‌ها فراهم می‌کند.

ابراهیمی کارشناس مواد مخدر در گفتگو با خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران گفت: متاسفانه در مدارس دخترانه کشور شاهد رشد روز افزون مصرف مواد مخدر علف یا گرس در بین دانش‌آموزان هستیم که این امری خطرناک است.

مسعود ثقفی سخنگوی آموزش و پرورش تهران گفت: اعتیاد‌‌ د‌‌ارای تعریف مشخصی است اما د‌‌انش‌آموزی با این تعریف مشخص وجود‌‌ ند‌‌ارد‌‌.

اعتیاد مدارس باید رشه کن شود

وی د‌‌رباره تعد‌‌اد‌‌ د‌‌انش‌آموزانی که حتی یک بار مواد‌‌ مخد‌‌ر مصرف کرد‌‌ه‌اند‌‌، خاطرنشان کرد‌‌: ما بررسی و ارزیایی عد‌د‌ی ند‌اریم و اجازه هم ند‌اریم مطرح کنیم. اما بحث این است که تعریف اعتیاد‌ تعریف مشخصی است و باید‌ فرد‌ به میزان مشخصی مواد‌ مخد‌ر را مصرف کند‌ اما فرد‌ی که به صورت تفریحی استفاد‌ه کرد‌ه ما به عنوان اعتیاد‌ با او برخورد‌ نمی‌کنیم.

این مقام مسئول د‌ر آموزش و پرورش تهران بار د‌یگر تاکید‌ کرد‌ که د‌ر آموزش و پرورش شهر تهران ما با مقوله‌ای به نام اعتیاد‌ به صورت نگران کنند‌ه‌ای مواجه نیستیم.

دروازه ورود به مواد اعتیاد آور قوی

وی در ادامه گفت: ماری‌جوانا، گرس یا علف اسم‌هایی است که در بین مردم رواج یافته است. در اصل این مواد از خانواده حشیش هستند و خطرات جدی را به همراه دارد.

ابراهیمی کارشناس مواد مخدر با اشاره به مواد مخدر علف گفت: علف یا‌‌ همان ماری جوانا را دروازه ورود به مواد اعتیاد آور قوی می‌دانند موادی که علاوه بر یک ماده اعتیاد آور سبک، یک ماده توهم‌زا نیز محسوب می‌شود.

چاره‌جویی به‌جای فرافکنی

حتی اگر آمار‌ها هم دستخوش تغییرات شوند اما چیزی که عیان است وجود دانش آموزان و البته برخی مربیان و معلمانی است که در دام اعتیاد افتاده‌اند و بهتر است مسولان ذیربط هر چه سریع‌تر بجای فرافکنی به فکر چاره باشند.

فاطمه صداقت مهر کار‌شناس امور اجتماعی سازمان آموزش و پرورش با اشاره به طرح‌های پیشگیری از اعتیاد که به صورت کتب اموزشی و بسته‌های نرم افزاری در اختیار مدارس قرار گرفته است، گفت: «در وهله اول این خانواده‌ها هستند که باید روی این موضوع حساسیت به خرج دهند و فرزندانشان را با این بلای خانمان‌سوز آشنا کنند اما متاسفانه نه دولت بودجه مناسبی را بابت فرهنگ‌سازی این موضوع اختصاص می‌دهد و نه خود مردم این مطالبه را می‌کنند.

جذابیتی به نام… 

این کار‌شناس مواد مخدر به تغییرات استعمال این گونه مواد گفت: فرد جوانی که کشیدن ماری جوانا را به طور منظم شروع می‌کند، تغییرات چشم‌گیری در سبک زندگی، ‌شخصیت و اهداف او ایجاد می‌شود.

ابراهیمی کارشناس مواد مخدر در مورد شیوع علف در بین جوانان می‌گوید: متاسفانه در بین این باور غلط رخ داده است که مصرف این مواد مخدر نسبت به سایر مواد مخدر از اعتیاد آوری کمتری برخوردار است. در صورتی که اصلا اینچنین نیست.

آماری که پایین نیست

رضوی، متخصص ریه در مورد علف می‌گوید: متاسفانه علف امروزه نسبت به سالیان قبل حدود ۲۰ برابر قوی‌تر شده است و فرآوری این گونه مواد با صنعتی‌تر شدن خیلی خطرناک شده است.

وی در ادامه افزود: زنان به خاطر مباحث ظاهری و لاغری و عدم آگاهی گرفتار اعتیاد می‌شوند و از کرم‌ها و قرص‌های لاغری استفاده می‌کنند که حاوی آمفتامین هستند.

ابراهیمی به سرطان ریه هم اشاره کرد و گفت: سرطان ریه جزو شایع‌ترین امراض استفاده از این گونه مواد مخدر است و درصد ابتلا دختران نسبت به پسران خیلی بالا‌تر است.

تصوری غلط جایگزین می‌شود

این متخصص ریه خاطرنشان کرد: مشکل در فکر کردن و حل مشکل، مشکل حافظه و یادگیری و از دست دادن هماهنگی بین حواس از عوارض کوتاه مدت مصرف علف است.

ابراهیمی اشاره‌ای هم به عوارض مصرف بلند مدت استعمال این مواد مخدر کرد و گفت: تغییر در مغز، مشکلات ناباروری، مشکلات تنفسی، تغییر در فشار خون و مشکلات احساسی در برخی مصرف‌کنندگان است که بعضاً درمانی برای عوارض ناشی از استعمال این گونه وجود ندارد.

به خاطر ترس از سرطان، پول دود می‌دهم

مینا دختری که در یکی از مدارس منطقه ۲ درس می‌خواند در گفتگو با ما گفت: به دلیل اینکه یکی از اقوام نزدیکم سرطان گرفته بود من همیشه از این بیماری می‌ترسیدم، تا جایی که یکی از بچه‌های مدرسه به من پیشنهاد مصرف علف را داد، من هم وقتی شنیدم که با مصرف کردن این گونه مواد، دیگر سرطان نمی‌گیرم خیلی به مصرف این مواد مشتاق شدم. حالا دخترک گزارش ما الان در تخت بیمارستان خوابیده و مشغول مداوای سرطان ریه خود است.

پا گذاشتم رو عقل و احساسم! 

وی افزود: اوایل تمام پول توجیبی‌هایی که از خانواده می‌گرفتم صرف خرید این مواد می‌کردم و بعد‌ها وقتی اعتیاد من بیشتر شد قیمت‌ها از سوی فروشندگان بالا رفت و تا جایی که من طلاهای خودم را می‌فروختم تا بتوانم مقداری مواد بگیرم.

مینا در بخش دیگری از حرف‌های خودش گفت: کاشکی در آن سال‌ها تحت تأثیر حرف‌های همسالان خود قرار نمی‌گرفتم و با بزرگتری در این مورد مشورت می‌کردم ولی حالا برای گفتن این حرف‌ها خیلی دیر است. گوهری  به نام سلامتی و جوانی را مفت باختم.

جواب بله به مواد مخدر

در گوشه‌ای دیگر از مدارس سطح شهر دختری دیگری در مورد مخدر علف می‌گوید: وقتی به من پیشنهاد مصرف این مواد شد، به خاطر اینکه در بین همسالان خود فردی قوی ظاهر شوم به مصرف این گونه مواد جواب بلی را دادم.

آرزو در ادامه گفت: اوایل به تفننی بودن این موضوع ایمان داشتم ولی با هیجان و نشاط کاذبی که برایم پیش آمد به کار هر روزه من تبدیل شد و به مرور زمان تمام آرزوهای من تباه شد.

او در پایان گفت: حالا از منوی خانواده طرد شده‌ام و در مراکز ترک اعتیاد زندگی می‌کنم و امیدوارم دوباره خانواده خودم را از نزدیک ببینم.

مینا و آرزو هر دو به این موضوع معتقد بودند که اگر مسئولین مدرسه بیشتر حواسشان به ما بود، این گونه عواقب خطرناک برای ما اصلاً به وجود نمی‌آمد و زندگی ما نسبت به حال خیلی فرق داشت.

در هر صورت دانش‌آموزان و نوجوانان ساعات طلایی زندگی خود را در مدارس سپری می‌کنند که این موضوع سبب شده است مسئولین وزارت آموزش و پرورش لااقل دست از کتمان و انکار این موضوع بردارند و نسبت به حل این موضوع اقدام سریع و کافی را انجام دهند.

گزارش علیرضا طهرانی